"Ο ελληνικός «υπαρκτός συνδικαλισμός"
Του Ιωαννη Ληξουριώτη, (Καθηγητής του Εργατικού Αικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου)
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, διευκρινίζουμε ότι οι παρακάτω παρατηρήσεις δεν στοχοποιούν τη συνδικαλιστική ελευθερία, ούτε την ελευθερία συλλογικής διαπραγμάτευσης. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ελευθερία των πολιτών να συνεταιρίζονται, να συνδικαλίζονται, να συναθροίζονται ή να πολιτεύονται, ούτε ασφαλώς να επιδιώκουν με την άσκηση των ελευθεριών αυτών τη βελτίωση της θέσης τους.
Κατακρίνω όμως το παρεμβατικό κράτος για τη νομοθετική υπόθαλψη και σε κάθε περίπτωση για την εμφανή ανοχή του απέναντι στην εγκατάσταση μιας αντίληψης με βάση την οποία το συνδικαλίζεσθαι, από «ελευθερία», μετατρέπεται σε εργαλείο άσκησης αυθαίρετης «εξουσίας» κάποιων επαγγελματιών της πολιτικής και του συνδικαλισμού επί των ιδίων των εργαζομένων και επί των λοιπών κοινωνικών ομάδων. Ο συνδικαλισμός είναι σεβαστός, όταν η συνδικαλιστική δράση είναι αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής του εργαζόμενου, όταν δεν «σιτίζεται» από το κράτος αλλά στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις και όταν θεωρεί ισότιμες τις λοιπές ελευθερίες του πολίτη.
Δυστυχώς όμως, με συνενοχή ή με βαρεία αμέλεια του κράτους, ο «υπαρκτός συνδικαλισμός» ωθεί το συνδικαλιστικό γίγνεσθαι προς μια κατεύθυνση που παρουσιάζει δύο εξαμβλωματικά συμπτώματα: Το πρώτο είναι η αφόρητη υποβάθμιση -μέχρι εξαφάνισης- της ατομικής (θετικής και αρνητικής) συνδικαλιστικής ελευθερίας του πολίτη-εργαζόμενου και η ολοκληρωτική υποταγή του στα δόγματα του συνδικαλιστικού ιερατείου. Το δεύτερο αφορά την πλήρη διαστρέβλωση της έννοιας των συλλογικών διαπραγματεύσεων, εις τρόπον ώστε η θέσπιση όρων και αμοιβών εργασίας να μην είναι αποτέλεσμα ελεύθερα συμφωνούμενων συλλογικών συμβάσεων που θα συναρτά την επίτευξη των εργατικών διεκδικήσεων με τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες των επιχειρήσεων, αλλά ένα αυτοματοποιημένο προϊόν ενός κεντρικά καθοδηγούμενου μηχανισμού.
Η κρισιμότητα της περιόδου που διανύουμε και η βαθιά οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα, επιτάσσουν την επανεξέταση των εγκατεστημένων συνδικαλιστικών πρακτικών, που συντέλεσαν αποφασιστικά στη σημερινή οικονομική και κοινωνική έκπτωση της Ελλάδας. Κάνουμε λοιπόν κάποιες ενδεικτικές διαπιστώσεις:
Ας μεταφερθούμε πρώτα στο πεδίο των εργατικών κινητοποιήσεων και ας αναρωτηθούμε: Γιατί οι απεργίες, αντί να ζημιώνουν την «αντίπαλη» εργοδοτική πλευρά, θα πρέπει να πλήττουν πρωτίστως και κυρίως τις στοιχειώδεις ανάγκες των λοιπών κοινωνικών ομάδων αλλά και άλλων μη απεργούντων μισθωτών; Γιατί έχει θεοποιηθεί η πρακτική των «απεργιών-καραμπόλα», που θεωρεί αυτονόητο «δικαίωμα», για παράδειγμα, στους συνδικαλιστές των εκπαιδευτικών να προαναγγέλλουν ένα ακόμη δεινό για τους αγωνιούντες μαθητές και τους γονείς τους, προκειμένου να εκβιάσουν το κράτος να αποδεχθεί τις (δίκαιες ή άδικες) διεκδικήσεις τους;
Στο πεδίο σύναψης συλλογικών συμβάσεων, ας εξετάσουμε, επίσης, κάποιες παγιωμένες πρακτικές και ενδεικτικά ας αναρωτηθούμε: Ποια λογική εξυπηρετεί η στρατηγική του «υπαρκτού συνδικαλισμού» (στηριζόμενη στο δεκανίκι του ισχύοντος νομοθετικού καθεστώτος) να εξαρτάται απόλυτα η εξέλιξη των διαπραγματεύσεων σε επίπεδο κλάδων και επιχειρήσεων από την προηγούμενη σύναψη Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης; Γιατί θεωρείται αυτονόητο ότι οι αυξήσεις που θα επιτευχθούν στο επίπεδο αυτό, όπου θεσπίζονται ελάχιστες αμοιβές ανειδίκευτων εργατών, θα πρέπει να αποτελούν σημείο εκκίνησης των αυξήσεων που θα επιβληθούν με κλαδικές ή επιχειρησιακές ΣΣΕ στους ειδικότερους κλάδους της οικονομίας και στις μεμονωμένες επιχειρήσεις; Με άλλα λόγια, ποια πειστική αιτιολογία μπορεί να στηρίξει την αντίληψη ότι μια αύξηση, π.χ., 2% του βασικού μισθού της ΕΓΣΣΕ θα πρέπει να μεταφέρεται αυτόματα εν είδει «κεκτημένου» σε ένα χειμαζόμενο επιχειρησιακό κλάδο (π.χ. κλωστοϋφαντουργία) ή να αποτελεί σημείο εκκίνησης της διαπραγμάτευσης για τον καθορισμό αυξήσεων στο προσωπικό μιας υπό κατάρρευση επιχείρησης;
Ας συνειδητοποιήσουμε ότι ο εκκωφαντικός θόρυβος που κάνει ο «υπαρκτός συνδικαλισμός» είναι αντιστρόφως ανάλογος της πραγματικής επιρροής του στα ευρέα εργατικά στρώματα. Ποιος αμφιβάλλει ότι το ποσοστό συνδικαλιστικοποίησης των εργαζομένων στη χώρα μας είναι από τα χαμηλότερα της Ευρώπης; Πώς εξηγείται ότι οι απεργίες που έχουν «επιτυχία» είναι αυτές που γίνονται στις επιχειρήσεις του δημόσιου τομέα όπου οι εργαζόμενοι εγγράφονται στα συνδικάτα χωρίς σχεδόν να ερωτηθούν και σε κάθε περίπτωση την ημέρα της απεργίας «κατεβαίνουν τα ρολά» ώστε να είναι αδύνατη η εργασία, ενώ στον ιδιωτικό τομέα η απεργία έχει κάποια σχετική «επιτυχία» μόνο σε όσες επιχειρήσεις ασήμαντες μειοψηφίες κλείνουν τις εισόδους κατ’ εφαρμογή του δόγματος «νόμος είναι το δίκαιο του εργάτη». Πρέπει επιτέλους να ανοίξει μια σοβαρή συζήτηση στα θέματα αυτά, μεταξύ όσων αντέχουν να διαλέγονται χωρίς τη χάρτινη πανοπλία του δόγματος.
ΠΗΓΗ: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_02/05/2010_399474
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου