ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ (Θ.Ε.Σ.): ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ – ΝΕΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΝΑΨΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Το δικό της μισθολόγιο - με «πάτωμα» όσα προβλέπει η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας για τους ελάχιστους μισθούς, τα επιδόματα και τις άδειες - θα μπορεί να αποκτά κάθε επιχείρηση εφόσον συμφωνούν τα 3/5 των εργαζομένων της.

Η μεγάλη αυτή αλλαγή στο καθεστώς των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των μισθών - που μπορεί να πέσουν κατά μέσο όρο έως 25% (τόση είναι η απόκλιση των περισσότερων κλαδικών συμβάσεων από την EΓΣΣE) - φέρνει η κυβέρνηση βάζοντας, τουλάχιστον έως τις 31/12/2013, στο περιθώριο τα οργανωμένα συνδικάτα και την υποχρεωτική εφαρμογή, σε κάθε κλάδο και σε κάθε επάγγελμα, ενιαίων όρων αμοιβής και εργασίας με βάση τις κλαδικές και τις ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις.

Πριμοδότηση
H πριμοδότηση των επιχειρησιακών συμβάσεων και της αυτονομίας των εργαζομένων και των εργοδοτών να ρυθμίζουν με συλλογικές συμφωνίες τους (αντί των ατομικών και των κλαδικών) τους όρους αμοιβής και εργασίας, γίνεται με 4 νομοθετικές διατάξεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης που περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών και θα τεθούν σε εφαρμογή τον επόμενο μήνα.

Οι 4 αλλαγές

Αλλαγή 1η: Δίνεται δικαίωμα διαπραγμάτευσης και υπογραφής συλλογικών συμβάσεων σε Ενώσεις Προσώπων (με πλειοψηφία των 3/5 των εργαζομένων) όπου δεν υπάρχει επιχειρησιακό σωματείο. Τα συνδικάτα που καθόριζαν έως σήμερα κεντρικά τους όρους αμοιβής και εργασίας για όλες τις επιχειρήσεις περιθωριοποιούνται. Οι Ενώσεις Προσώπων, χωρίς καμία απολύτως οργανωτική σύνδεση ή εξάρτηση με τα οργανωμένα συνδικάτα, θα μπορούν να διαπραγματεύονται τα πάντα. Από την εφαρμογή ελαστικών ωραρίων εργασίας έως τα επιδόματα και τους μισθούς. Και, μάλιστα, χωρίς ρήτρα για τη μη απόλυση εργαζομένων ως «αντάλλαγμα» για τη μείωση των μισθών, όπως προέβλεπε ο νόμος Κατσέλη για τις ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις που, υπό την πίεση της τρόικας και ελλείψει μεγάλου αριθμού τέτοιων συμφωνιών, καταργούνται. Θα μπορούν ακόμη να λήγουν τις ατομικές συμβάσεις ορίζοντας νέους -ενιαίους- όρους, να προσδιορίζουν τον αριθμό των θέσεων εργασίας την εκ περιτροπής εργασία, την μερική απασχόληση και άλλα.

Aλλαγή 2η: Καταργείται η αρχή της ευνοϊκότερης για τον εργαζόμενο σύμβασης (δηλ. η συρροή) ανοίγοντας το δρόμο για την επαναδιαπραγμάτευση όλων των όρων αμοιβής και τον επανακαθορισμό τους μέσω της υπογραφής επιχειρησιακών συμβάσεων, οι οποίες θα υπερισχύουν έναντι των κλαδικών και των ομοιοεπαγγελματικών. Όπως διευκρινίζει στην «H.τ.Σ» η γ.γ. του υπουργείου Eργασίας A. Στρατινάκη (και όπως προβλέπει ρητά η σχετική διάταξη) «οι επιχειρησιακές θα μπορούν να υπερισχύουν εκτός από τις ομοιεπαγγελματικές και από τις κλαδικές, όμως, δεν θα μπορούν να προβλέπουν δυσμενέστερους όρους από την EΓΣΣE, σύμφωνα με το ν. 1876». Την εγγύηση αυτή διατήρησαν η κυβέρνηση και ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γ. Κουτρουμάνης απέναντι στην απαίτηση της τρόικας να καταργηθεί η EΓΣΣE και να μην ισχύει καμία ελάχιστη προστασία.

Aλλαγή 3η: Για τη διευκόλυνση της υπογραφής των επιχειρησιακών συμβάσεων καταργείται κάθε κοινωνικός έλεγχος του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας και προβλέπονται νέες δικονομικές διαδικασίες για τη σύντμηση του χρόνου σύστασης σωματείων ανά επιχείρηση.

Aλλαγή 4η: «Παγώνει» κατ' αρχήν για 2 χρόνια (έως 31/12/2013) η επέκταση των κλαδικών και των ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων στα μη μέλη των οργανώσεων (η τρόικα είχε ζητήσει τριετή αναστολή). Eτσι, ακόμη κι αν συμφωνήσουν οι αντιπροσωπευτικές (πάνω από 51%) οργανώσεις των εργοδοτών και των εργαζομένων ενός κλάδου ή ενός επαγγέλματος αυξήσεις μισθών, δεν θα μπορούν να ζητήσουν από τον υπουργό Eργασίας να επεκτείνει αυτές τις συμβάσεις σε ολόκληρο τον κλάδο ή το επάγγελμα.

Γενικευμένες μειώσεις

H μαζική υπογραφή επιχειρησιακών συμβάσεων «α λα καρτ» (σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε επιχείρησης και της στάσης της πλειοψηφίας των εργαζομένων της) σε συνδυασμό με την κατάργηση των κλαδικών και των ομοιοεπαγγελματικών και τον αποκλεισμό κάθε εμπλοκής των παραδοσιακών συνδικάτων, δίνει μεγαλύτερη ελευθερία στη διαμόρφωση του μισθολογικού κόστους που σήμερα γινόταν κυρίως μέσω των ατομικών συμβάσεων. Υπάρχει, ωστόσο, ο κίνδυνος να αναπτυχθούν πρακτικές κοινωνικού dumping στα μισθολογικά και εργασιακά και να δημιουργηθεί ένας ιδιότυπος ανταγωνισμός για τη μείωση των μισθών διαμορφώνοντας άνισους όρους για όσες επιχειρήσεις δεν... ακολουθήσουν το ρεύμα. Με αυτό το δεδομένο, κύκλοι της αγοράς προεξοφλούν ότι οι αλλαγές στις συμβάσεις (είτε υπάρχουν «κίτρινα» σωματεία είτε όχι) θα οδηγήσουν, τελικά, σε μια γενικευμένη μείωση των αποδοχών των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.

Oι διασφαλίσεις

«Kλειδί» για τη διαμόρφωση των όρων αμοιβής και εργασίας σε επιχειρησιακό επίπεδο θα είναι οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στους εργαζόμενους και τον εργοδότη.

Στη διαπραγμάτευση αυτή θα υπάρχουν δύο ελάχιστες «διασφαλίσεις» για την πιο «αδύναμη» πλευρά (τους εργαζομένους):

· H δυνατότητα προσφυγής στον Oργανισμό Mεσολάβησης και Διαιτησίας σε περίπτωση διαφωνίας για τους μισθούς (το ίδιο δικαίωμα το έχει και ο εργοδότης, όπως ισχύει για όλες τις συμβάσεις).

· Τα κατώτατα όρια ασφαλείας που προβλέπει η EΓΣΣE η οποία σήμερα εγγυάται τους κατώτατους μισθούς, την καταβολή του 13ου και του 14ου μισθού, το οικογενειακό επίδομα, το επίδομα χρόνου και σειρά αδειών.