Τρεις ανάσες στα εργασιακά - Εργοδότες και συνδικαλιστικές οργανώσεις ανταλλάσσουν επιστολές και συμφωνούν στην ανάγκη σύγκλησης της Εθνικής Επιτροπής Απασχόλησης.

Πρόβα διαλόγου έγινε την Παρασκευή στο υπουργείο Εργασίας, με τους κοινωνικούς εταίρους να ζητούν αλλαγές από την επόμενη κυβέρνηση στον εργασιακό νόμο του Φεβρουαρίου, ο οποίος έφερε σαρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας.

Θέμα «αναμόρφωσης» του νόμου για τα εργασιακά έχει ανοίξει, ωστόσο τα περιθώρια για δραστικές αλλαγές είναι περιορισμένα. Σε κάθε περίπτωση, ουσιαστική συζήτηση για το θέμα μπορεί να γίνει μόνο μετά τις εκλογές, αλλά το μεγάλο στοίχημα είναι να πειστούν και οι εκπρόσωποι της τρόικας για την ανάγκη διορθώσεων στον επίμαχο νόμο.

Τις τελευταίες ημέρες το θέμα έχει αναζωπυρωθεί, με τους κοινωνικούς εταίρους να... ανταλλάσσουν επιστολές και να συμφωνούν στην ανάγκη σύγκλησης της Εθνικής Επιτροπής Απασχόλησης (της οποίας πάντως η θητεία έχει λήξει). Μια πρόβα διαλόγου έγινε την Παρασκευή στο υπουργείο Εργασίας, με τους κοινωνικούς εταίρους να ζητούν αλλαγές στον εργασιακό νόμο από την επόμενη κυβέρνηση.

Σημειώνεται πως με τον νόμο που πέρασε τον Φεβρουάριο υπήρξαν σαρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας. Μεταξύ άλλων μειώθηκε κατά 22% ο κατώτατος μισθός (32% για τους νέους), περιορίστηκε η μετενέργεια από τους έξι στους τρεις μήνες και καταργήθηκε η δυνατότητα μονομερούς προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ).

Ενα νέο τοπίο έχει πλέον διαμορφωθεί στην ελληνική αγορά εργασίας, με τους μισθούς να υποχωρούν είτε με ατομικές είτε με επιχειρησιακές συμβάσεις. Είναι χαρακτηριστικό πως το τελευταίο τρίμηνο πάνω από 78.000 άτομα είδαν τους μισθούς τους να περικόπτονται, με τις μειώσεις κατά μέσον όρο να διαμορφώνονται στο 21% με 22%.

Ραγδαία είναι και η εξάπλωση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, και είναι χαρακτηριστικό πως μέσα σε ένα τετράμηνο 28.796 συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μετατράπηκαν σε μερικής ή εκ περιτροπής εργασίας. Το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο κατά 43,6% σε σχέση με πέρυσι, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως το ποσοστό της αύξησης εκτοξεύεται στο 169,36% για την εκ περιτροπής εργασία με μονομερή απόφαση του εργοδότη.

1.   Κλαδικές συμβάσεις

Επέκταση και στις εκτός εργοδοτικών οργανώσεων επιχειρήσεις

Τρία θέματα εκτιμάται πως θα μπορούσαν να επανεξεταστούν στο εργασιακό «μέτωπο».

Το πρώτο αφορά την επέκταση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας και σε όσες επιχειρήσεις δεν συμμετέχουν στη συλλογική διαπραγμάτευση. Μάλιστα το θέμα αυτό είναι ψηλά στην «ατζέντα» όχι μόνο του συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και των εργοδοτικών οργανώσεων.

Σημειώνεται πως με τις αλλαγές που πέρασαν ακόμα και αν υπογραφεί κλαδική σύμβαση, οι επιχειρήσεις που δεν συμμετέχουν στις εργοδοτικές οργανώσεις δεν είναι υποχρεωμένες να την εφαρμόσουν. Ειδικοί στα εργασιακά εκτιμούν πως η συγκεκριμένη διάταξη απειλεί «να τινάξει στον αέρα» όλο το σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων και ουσιαστικά ανατρέπει τις όποιες κλαδικές συμφωνίες.

Δηλαδή, μία επιχείρηση θα μπορεί να αποχωρεί από την εργοδοτική οργάνωση και να καταβάλλει χαμηλότερους μισθούς από αυτούς που προβλέπονται στην κλαδική σύμβαση. Το θέμα έχει τεθεί ήδη στις συζητήσεις για τη σύμβαση του εμπορίου, όπου μάλιστα υπήρξε πρόταση τα καταστήματα που εφαρμόζουν τη σύμβαση να έχουν ένα ειδικό σήμα ώστε να ενημερώνονται οι καταναλωτές.

Το μεγάλο «στοίχημα» είναι να πειστεί η τρόικα για την ανάγκη... απόσυρσης της συγκεκριμένης διάταξης, κάτι το οποίο έχουν επανειλημμένως θέσει οι κοινωνικοί εταίροι. Σε περίπτωση που αυτό περάσει, οι κλαδικές συμβάσεις -που υπογράφονται από τουλάχιστον το 51% των εργοδοτικών οργανώσεων- θα εφαρμόζονται σε όλες τις επιχειρήσεις.

2.   Μισθοί στον ιδιωτικό τομέα

Οριο 15% στις μειώσεις μετά τη λήξη της μετενέργειας

Ενα δεύτερο θέμα που θα μπορούσε να εξεταστεί είναι η επιβολή ενός συγκεκριμέ -νου ποσοστού -πιθανότατα της τάξης του 15%- στις περιπτώσεις που μειώνονται οι μισθοί μετά τη λήξη της μετενέργειας των κλαδικών συμβάσεων. Με τον τελευταίο νόμο μετά τη λήξη της μετενέργειας διασώζονται μόνον ο βασικός μισθός και τέσσερα επιδόματα, με αποτέλεσμα περικοπές στις αποδοχές που ξεκινούν από το 15% και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν το 20%. Στο τραπέζι θα τεθεί η μείωση να διαμορφώνεται στο 15%, ώστε να αποφευχθεί μια μεγαλύτερη υποχώρηση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληρο- φορίες, ανάλογη πρόταση είχε συζητηθεί και στις διαπραγ-­ ματεύσεις της ελληνικής πλευράς με την τρόικα όταν καταρτιζόταν ο νόμος. Ωστόσο, οι εκπρόσωποι των δανειστών ήθελαν το ποσοστό αυτό να πάει στο 20% έως και 25% και έτσι τελικά δεν μπόρεσε να υπάρξει συμφωνία.

Πάντως πρέπει να σημειωθεί πως μετά τη λήξη της μετενέργειας οι εργοδότες μπορούν είτε με επιχειρησιακές είτε με ατομικές συμβάσεις να προχωρήσουν σε ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις μισθών. Οπως ήδη αναφέρθηκε από τα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας προκύπτει πως αυτές οι μειώσεις κατά μέσον όρο διαμορφώνονται στο 21% με 22% (ενώ κυμαίνονται από 17% έως και 40%).

3.   «Επιστροφή» της διαιτησίας

Δικαίωμα μονομερούς προσφυγής υπό όρους

Τέλος, θα μπορούσε να τεθεί στο τραπέζι η δυνατότητα μονομερούς προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας. Στον συγκεκριμένο Οργανισμό προσέφευγαν εργοδότες και συνδικάτα σε περίπτωση που δεν υπήρχε συμφωνία για τους μισθούς και η απόφαση που έβγαινε ήταν υποχρεωτική. Με τον τελευταίο νόμο για να υπάρξει απόφαση θα πρέπει να συμφωνούν τόσο οι εργοδότες όσο και τα συνδικάτα, κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο. Επιπλέον, η όποια απόφαση θα αφορά αποκλειστικά και μόνο μισθολογικά ζητήματα και όχι τις υπόλοιπες θεσμικές ρυθμίσεις της συλλογικής σύμβασης. Στις διορθώσεις που θα μπορούσαν να γίνουν είναι η μονομερής προσφυγή των εργαζομένων στον ΟΜΕΔ, υπό όρους. Η πρόταση που αναμένεται να συζητηθεί θα προβλέπει τη συγκρότηση ειδικής επιτροπής στον Οργανισμό από οικονομο- λόγους και εξειδικευμένα στελέχη, που θα εξετάζουν την οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης.

Σε περίπτωση που τα στοιχεία (π.χ. κύκλος εργασιών) δείχνουν πως η επιχείρηση δεν αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, ο ΟΜΕΔ θα μπορεί να βγάλει απόφαση ακόμα και αν υπάρχει μονομερής προσφυγή των συνδικάτων (δηλαδή δεν το έχουν ζητήσει οι εργοδότες).

ΠΗΓΗ: Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ kokkaliari@pegasus.gr (ethnos.gr)