Αντίθετη εισήγηση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Ιωάννη Τέντε, για το θέμα του συνδικαλισμού στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Αντίθετη εισήγηση με αυτήν του εισηγητή της υπόθεσης στην ολομέλεια του Αρείου Πάγου Χαράλαμπο Ανδρεάδη, υπέβαλλε το πρωί ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ιωάννης Τέντες, για το θέμα του συνδικαλισμού στις Ένοπλες Δυνάμεις. 

Ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός προέβη σε μια ενέργεια μη συνήθη για τη δικαστηριακή πρακτική, προτείνοντας αντίθετα με τον συνάδελφό του, να μην επιτρέπεται ο συνδικαλισμός στις Ένοπλες Δυνάμεις και να απορροφηθεί ως αβάσιμη η αναίρεση ομάδας αξιωματικών που ζητούσε να συσταθεί συνδικαλιστικό σωματείο στις ένοπλες δυνάμεις.

Ο κ. Τέντες τόνισε ότι ο συνδικαλισμός με βάση τις υποχρεώσεις και τα καθήκοντα των αξιωματικών υπόκειται σε περιορισμούς, καθώς η χωρίς επιφύλαξη αναγνώριση τέτοιου δικαιώματος θέτει σε κίνδυνο την έννοια της στρατιωτικής πειθαρχίας. 

Η υπόθεση έφτασε στην Ολομέλεια μετά την απόφαση του Δ΄ τμήματος του Αρείου Πάγου, το οποίο έκρινε ότι λόγω των κρίσιμων νομικών θεμάτων που άπτονται της συνδικαλιστικής δράσης των στρατιωτικών, πρέπει να αποφανθεί οριστικά η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου.

Πριν από την ολομέλεια έχουν αποφανθεί για το θέμα τόσο το Πρωτοδικείο της Αθήνας, όσο και το Εφετείο, με δύο εκ διαμέτρου αντίθετες αποφάσεις. Το Εφετείο πριν από δύο χρόνια ανέτρεψε την πρωτόδικη απόφαση, με το σκεπτικό ότι κάθε προοπτική συνδικαλισμού των αξιωματικών είναι αντισυνταγματική, απορρίπτοντας παράλληλα το αίτημα ίδρυσης σωματείου με την επωνυμία "Ένωση Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων".

Τότε οι αξιωματικοί προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο υποστηρίζοντας τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα της συνδικαλιστικής ελευθερίας και της δημιουργίας ένωσης προσώπων (το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι). Το Δ΄ τμήμα, παρά την αρνητική εισήγηση του αρεοπαγίτη Ελ. Μάλλιου που ταυτίστηκε πλήρως με την εφετειακή απόφαση κατά της συνδικαλιστικής δράσης, δεν απέρριψε την αναίρεση των αξιωματικών, άλλα έκρινε ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στην Ολομέλεια.
Όταν εκδόθηκε το 2005 η πρωτόδικη απόφαση "σταθμός" που αναγνώρισε το καταστατικό του σωματείου και το δικαίωμα συνδικαλιστικής δράσης, η Εισαγγελία Πρωτοδικών παρενέβη άμεσα ασκώντας έφεση, με το σκεπτικό ότι το Σύνταγμα δεν επιτρέπει οποιαδήποτε συνδικαλιστική δράση για τους υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς αυτό θα οδηγούσε σε κατάλυση της στρατιωτικής πειθαρχίας που αποτελεί θεμέλιο της στρατιωτικής οργάνωσης.

Ο Αρεοπαγίτης κ. Χαράλαμπος Ανδρεάδης στην εισήγηση του τόνισε ότι σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), τα ατομικά δικαιώματα της συνενώσεως και της συνδικαλιστικής ελευθερίας απολαμβάνουν και οι υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις. Και μάλιστα χωρίς η άσκηση των δικαιωμάτων αυτών να εξαρτάται από οποιαδήποτε άδεια ή την έκδοση σχετικού νόμου.

«...Του ατομικού δικαιώματος της συνενώσεως και της συνδικαλιστικής ελευθερίας απολαμβάνουν, αδιακρίτως, όλοι οι Έλληνες πολίτες, μεταξύ δε αυτών και οι υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις, οι οποίοι τελούν σε ηθελημένη ειδική σχέση εξουσιάσεως προς το κράτος και σε ειδικό καθεστώς πειθαρχίας, μη συναγομένου του αντίθετου ούτε εκ του γράμματος, ούτε εκ του πνεύματος των συνταγματικών διατάξεων και της διατάξεως του άρθρου 11 της ΕΣΔΑ. Η αρχή άλλωστε της ισότητος που κατοχυρώνεται από το άρθρο 4 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος επιβάλλει στον νομοθέτη να μην δημιουργεί ρήγματα στην καθολικότητα των ατομικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκτός εάν το ίδιο το Σύνταγμα εισήγαγε προσόντα προς άσκηση κάποιου δικαιώματος ή εάν η εις βάρος κάποιου αναστολή ή στέρηση κάποιου ατομικού δικαιώματος επιτρέπεται.

Το αντίθετο, η αναγνώριση δηλαδή της δυνατότητας να εισάγονται γενικές εξαιρέσεις από το νομοθέτη εκεί όπου το Σύνταγμα δεν διακρίνει ή απλώς σιωπά θα άφηνε, κατ΄ ουσίαν, ελεύθερο το πεδίο για την αναβίωση αυθαιρέτων διακρίσεων ενώπιον του νόμου και τη δημιουργία πολιτών ιδιαίτερων τάξεων, ομάδων ή κατηγοριών.

Οι υπηρετούντες δε στις Ένοπλες Δυνάμεις δεν αποτελούν ειδική κατηγορία ελλήνων πολιτών, κείμενοι εκτός του πεδίου των επιμέρους εγγυήσεων των συνταγματικών δικαιωμάτων, οι δε διατάξεις του Συντάγματος, οι οποίες δεν προβλέπουν ρητώς εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής τους, ούτε μπορεί να ισχύσει γι΄ αυτούς ένα τεκμήριο διαφοροποιήσεως ως προς την απόλαυση όλων, ανεξαιρέτως, των ατομικών δικαιωμάτων που προβλέπονται από το Σύνταγμα για όλους τους Έλληνες ανεξαρτήτως φύλου, επαγγέλματος, κοινωνικής ή οικονομικής τάξεως, υπό την έννοια ότι αυτοί έχουν μόνο όσα δικαιώματα που ρητώς τους απονέμει η ισχύουσα συνταγματική τάξη και οι κείμενοι νόμοι. Αντιθέτως, αυτοί κατά τεκμήριο έχουν όλα τα δικαιώματα που έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες με τους, κατά το Σύνταγμα, θεμιτούς περιορισμούς, που μπορούν να επιβληθούν».