Το προσχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης θα ισχύσει τυπικά από την ψήφισή του. Πολλές διατάξεις θα έχουν άμεση εφαρμογή, όπως για παράδειγμα η επιβολή εισφοράς τύπου ΛΑΦΚΑ από τον Αύγουστο με κρατήσεις 3% έως 9% σε συντάξεις από 1.442 ευρώ και πάνω. Ο υπολογισμός των συντάξεων -όπως τουλάχιστον αναφέρεται- θα αρχίσει να εφαρμόζεται για όλους από την 1-1-2013 και μετά. Οι αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης προβλέπεται να ξεκινήσουν από το 2011.
Μεταβολές θα υπάρξουν σε τρεις βασικές παραμέτρους:
1. Στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
2. Στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων.
3. Στα έτη ασφάλισης που απαιτούνται για αποχώρηση χωρίς τη δεσμευτική προϋπόθεση της ηλικίας.
Όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
Θεσπίζεται το 60ό έτος της ηλικίας ως το κατώτατο όριο εξόδου από την εργασία με μειωμένη σύνταξη. Αφορά όλους τους εργαζόμενους, καθώς είναι δεσμευτική υποχρέωση που ανέλαβε η κυβέρνηση υπογράφοντας το μνημόνιο με τους επιτηρητές από Κομισιόν, ΔΝΤ και ΕΚΤ. Για τις μητέρες η μειωμένη σύνταξη θα καταβάλλεται στο 55ο έτος της ηλικίας τους (αύξηση κατά 5 έτη) αρκεί να είχαν ανήλικο παιδί στα 50 τους.
Τρόπος υπολογισμού των συντάξεων.
Ο μισθός κάθε χρονιάς ασφάλισης έχει «συντελεστή απόδοσης» στη σύνταξη. Ο συντελεστής πολλαπλασιάζεται με τις αποδοχές του κάθε έτους. Στο τέλος του εργασιακού βίου, θα υπολογιστούν όλες οι αποδοχές (35ετίας, κ.λπ.) και θα διαιρεθούν με τους μήνες. Έτσι, θα βγουν οι «συντάξιμες αποδοχές». Ανάλογα με αυτές, κάθε εργαζόμενου κατατάσσονται σε 12 ασφαλιστικές κατηγορίες. Κάθε κατηγορία έχει διαφορετικό συντελεστή ανά έτος. Παράδειγμα: 35 χρόνια εργασίας, μισθοί 750.000 ευρώ, διά 420 μήνες = 1.785 ευρώ «συντάξιμες αποδοχές», που σημαίνει κατάταξη στην 6η ασφαλιστική κατηγορία. Πάμε στο ποσοστό αναπλήρωσης για «35ετία» στην 6η κατηγορία, που είναι 43,12% (ή 0,4312) και πολλαπλασιάζουμε με τις συντάξιμες αποδοχές μας, δηλαδή 1.785Χ43,12%= 769,69 ευρώ. Τα 769 ευρώ είναι η σύνταξη που αναλογεί στους μισθούς που πήραμε για 35 χρόνια. Πάνω στα 769 προστίθενται και τα 360 ευρώ της βασικής, και έχουμε τελική σύνταξη 1.130 ευρώ για δουλειά 35 ετών.
Έτη ασφάλισης που απαιτούνται για αποχώρηση χωρίς τη δεσμευτική προϋπόθεση της ηλικίας.
Η 35ετία δεν καταργείται και «τύποις» παραμένει, τουλάχιστον έως το 2013 ως προϋπόθεση συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας για όσους έχουν ασφαλιστεί μέχρι 31-12-1982. Λέμε τυπικά, γιατί το μνημόνιο ορίζει ηλικία εξόδου το 60ό έτος. Το υπουργείο πάντως διαβεβαιώνει ότι δεν θίγεται η 35ετία για όσους ασφαλίστηκαν μέχρι το 1983. Όμως στο άρθρο 25 υπάρχει σύνδεση των 35 ετών ασφάλισης με το 60ό έτος της ηλικίας, ως προϋπόθεση για να δοθεί η προσαύξηση σύνταξης κατά 3,5%.
Ομοίως τα 37 και τα 40 χρόνια ασφάλισης δεν συνδέονται ευθέως με ηλικία αποχώρησης. Όμως εδώ μένει να ξεκαθαριστεί αν το 60ό έτος θα ισχύσει και γι’ αυτές τις περιπτώσεις.
Απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα.
1. Ποια είναι η βασική και ποια η αναλογική σύνταξη που προβλέπει το νέο Ασφαλιστικό;
Η βασική καθορίστηκε στα 360 ευρώ και θα δίνεται σε όσους αρχίσουν να αποχωρούν από το 2018 και μετά. Το νομοσχέδιο λέει μεν ότι θα χορηγείται κατά το χρόνο συνταξιοδότησης, αλλά διευκρινίζει πως «το ποσό της βασικής σύνταξης μειώνεται όταν θεμελιώνεται δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου (χηρείας)». Αυτό σημαίνει ότι τα 360 ευρώ θα δίνονται μόνο στο 65ο έτος, γιατί στο 60ό (μειωμένη γήρατος) θα είναι και η βασική μειωμένη. Τη βασική θα δικαιούνται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις (ατομικό εισόδημα 5.040 ευρώ – οικογενειακό 10.080 ευρώ και 65ο έτος) όσοι είναι ανασφάλιστοι καθώς κι εκείνοι που έχουν λιγότερα από 4.500 ένσημα. Αναλογική είναι η σύνταξη που αντιστοιχεί στις εισφορές (ελεύθεροι επαγγελματίες) και τις αποδοχές (μισθωτοί) των ασφαλισμένων. Οσο αυξάνουν οι εισφορές και οι αποδοχές, «ενισχύουν» με ανάλογα ευρώ την τελική σύνταξη.
2. Ποιοι θα πάρουν ολόκληρες και τις δυο συντάξεις;
Οσοι ασφαλιστούν για πρώτη φορά από το 2013 και μετά. Αντίθετα, για εκείνους που είναι τώρα ασφαλισμένοι και θεμελιώνουν δικαίωμα αποχώρησης μετά το 2018, ένα μέρος της σύνταξής τους (από το 2013 ώς το 2018) θα βγει με συντελεστή αναπλήρωσης 2% επί των αποδοχών –εισφορών κατ ‘ έτος και θα δοθεί αναλογία της βασικής σύνταξης (π.χ. 5/35 αυτής). Για το χρόνο ασφάλισης μέχρι το 2012 θα βγει επίσης αναλογική σύνταξη, με βάση τις «γενικές ή καταστατικές διατάξεις» των Ταμείων (σ.σ.: παλιοί ασφαλισμένοι ΔΕΚΟ, Δημοσίου, κ.ά.).
3. Ποια είναι τα κίνητρα ασφάλισης και τα αντικίνητρα πρόωρης αποχώρησης;
Για όσους αποχωρήσουν μέχρι το 2017 παρέχεται ως κίνητρο προσαύξηση 3,5% επί του ποσού σύνταξης, για κάθε χρόνο μετά το 35ο έτος (αφορά ασφαλισμένους μετά το 1983 που θα πάνε από το 58ο στο 60ό έτος με βάση το νόμο 3655/08). Ασφαλισμένοι προ του 1983 (35ετία) θα έχουν προσαύξηση 2,5%/έτος αν μείνουν για 37 χρόνια και 3,5%/έτος αν μείνουν για 40 χρόνια. Για δημοσίους υπαλλήλους που προσλήφθηκαν μέχρι 31-12-1992, αυξάνεται κατά 2,5% ο συντάξιμος μισθός, για ασφάλιση από τα 35 ώς τα 40 έτη. Αυτές οι προσαυξήσεις παύουν να ισχύουν από το 2018 και μετά. Για την πρόωρη συνταξιοδότηση (έως 5 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία εξόδου) μειώνεται η σύνταξη κατά 6% το χρόνο, ήτοι μείωση κατά 30% για αποχώρηση 5 χρόνια νωρίτερα.
4. Τι θα γίνει με τις αναπηρικές;
Το σύστημα γίνεται πιο αυστηρό. Από 1η Ιανουαρίου του 2011, όσοι αιτούνται αναπηρικής σύνταξης θα εξετάζονται από μια και μόνο επιτροπή. Καταργούνται όσες λειτουργούν σε επίπεδο νομού και περιφέρειας ή ταμείου. Η επιτροπή αυτή θα έχει ως «ευαγγέλιο» έναν ενιαίο κανονισμό αναπηρίας. Εκεί θα καταγράφεται το ποσοστό αναπηρίας για κάθε πάθηση - βλάβη κ.λπ. Η αναπηρική χορηγείται μόνιμα, όταν καταβάλλεται για 7 έτη σε συνταξιούχο άνω των 55 ετών για 5 έτη σε συνταξιούχο άνω των 60 ετών και για 12 έτη ανεξάρτητα από την ηλικία.
5. Ποιοι δεν θίγονται από τις αλλαγές;
Δεν θίγονται στο Δημόσιο όλοι όσοι μπορούν να φύγουν φέτος με πλήρη (θεμελιωμένα) δικαιώματα, δηλαδή 35ετία ή 25ετία στο 65ο έτος, ή 25ετία και 50ό έτος (μητέρες ανηλίκων). Οποτε κι αν αποχωρήσουν οι εν λόγω υπάλληλοι (2011, 2015, κ.λπ.) θα φύγουν χωρίς καμία επίπτωση, γιατί η εγγύηση έχει δοθεί νομοθετικά από το υπουργείο Εργασίας. Εξ αντανακλάσεως (όχι όμως νομοθετικά) ισχύει κάτι ανάλογο για όσους έχουν 33 χρόνια σε ΔΕΚΟ ή 35ετία στο 58ο έτος, ή 10.500 και 62 ετών (ΙΚΑ) ή 35ετία και 60 ετών (ΤΕΒΕ) ή 20ετία και 50 ετών (ΤΣΜΕΔΕ-μητέρες), ή 15ετή θαλάσσια υπηρεσία (ΝΑΤ) κ.λπ. Προσοχή όμως γιατί δεν έχει ξεκαθαριστεί αν θα ισχύσουν τα ίδια και για τα λεγόμενα «ώριμα δικαιώματα».
6. Τι σημαίνει «θεμελιωμένο» και τι «ώριμο δικαίωμα»;
Για το θεμελιωμένο υπάρχει νομοθεσία, που ορίζει τις προϋποθέσεις για πλήρη σύνταξη, δηλαδή συμπληρωμένα και το όριο ηλικίας και τα χρόνια ασφάλισης. Για το ώριμο δικαίωμα, υπάρχει «νομολογία» (Ελεγκτικό Συνέδριο), που αναφέρεται σε όσους είναι κοντά στη συνταξιοδότηση από 1 έως 5 χρόνια. Η νομοθεσία όμως κατοχυρώνει πλήρως μόνο το «θεμελιωμένο» δικαίωμα από τυχόν δυσμενείς αλλαγές. Τα «ώριμα» πέραν της βούλησης του νομοθέτη, είναι και θέμα ερμηνείας της κάθε διάταξης, αν θα τα επηρεάσουν οι αλλαγές. Στο νομοσχέδιο πάντως θίγονται λίγο ώς πολύ και τα ώριμα δικαιώματα.
7. Τι προβλέπεται για τους συνταξιούχους που εργάζονται;
Αναστέλλεται η σύνταξη (άθροισμα κύριας και επικουρικής) αν είναι κάτω των 55 ετών και περικόπτεται κατά 70% το τμήμα του ποσού που υπερβαίνει τα 30 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη. Το μεροκάματο είναι 33 ευρώ και το 30πλάσιο είναι 990 ευρώ. Αρα τμήμα σύνταξης πάνω από 990 ευρώ κόβεται κατά 70%. Αν πρόκειται για ασφάλιση στον ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ τότε κόβεται το τμήμα σύνταξης (κύριας) άνω του 60πλάσιου του βασικού ημερομισθίου (τμήμα άνω των 1.980 ευρώ) αν είναι άνω των 55 ετών και παράλληλα επιβάλλονται αυξημένες εισφορές κατά 50%. Ο εργαζόμενος συνταξιούχος μπορεί να χρησιμοποιήσει το χρόνο ασφάλισης για προσαύξηση σύνταξης με ποσοστό 1,714%.
8. Πώς θα γίνουν 3 τα Ταμεία;
Ως το 2016-2017 θα πρέπει να εκδοθούν Προεδρικά Διατάγματα με τους όρους τις προϋποθέσεις, τους κανονισμούς παροχών, ώστε από 1-1-2018, όλοι οι μισθωτοί να είναι στο ΙΚΑ, οι ελεύθεροι επαγγελματίες στον ΟΑΕΕ και οι αγρότες - εποχικοί εργάτες στον ΟΓΑ. Ωστόσο οι νεοπροσλαμβανόμενοι στο Δημόσιο πάνε στο ΙΚΑ από την 1-1-2013. Αυτόνομα παραμένουν τα ταμεία ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και ΕΤΑΑ. Η ενοποίηση στο ΙΚΑ από το 2018 αφορά και το ΝΑΤ.
9. Αλλάζει κάτι στις εισφορές;
Αυξάνονται κατά 3% στο ΙΚΑ για εργαζόμενους και εργοδότες. Από το 2011 ώς το 2013 η εισφορά εργαζόμενου πάει από 6,67% σήμερα στο 7,63% και του εργοδότη από 13,3% σήμερα στο 15,37%.
10. Τι προβλέπεται για όσους απασχολούν καθαρίστρια, κηπουρό, καθηγήτρια αγγλικών για ιδιαίτερα στα παιδιά, καθώς και γυναίκα για να προσέχει τους ηλικιωμένους;
Καθιερώνεται το «ένσημο μιας μέρας» ή το «εργόσημο» όπως λέει το νομοσχέδιο. Αντί να πληρώνετε χρήματα χωρίς απόδειξη και τα πρόσωπα που απασχολείτε να μην έχουν ασφάλιση γι’ αυτές τις 3, 4 ώρες, τώρα θα παίρνετε από τις τράπεζες ή τα ΚΕΠ μια επιταγή θα προπληρώνετε τον ανάλογο μισθό και τα ένσημα, θα τη δίνετε στον κηπουρό ή την καθηγήτρια κι εκείνη θα εισπράττει από την τράπεζα την αμοιβή της, αφού της γίνεται κράτηση για τα ένσημα.
Γενικές επισημάνσεις
Δυο έως τρία επιπλέον χρόνια δουλειάς (τουλάχιστον) φορτώνει στους εργαζόμενους το νέο Ασφαλιστικό, για να πάρουν όχι μεγαλύτερη αλλά την ίδια σύνταξη με αυτή που θα έπαιρναν χωρίς να προστεθούν τα επιπλέον έτη ασφάλισης! Σε διαφορετική περίπτωση, η σύνταξή τους θα βγει μικρότερη και ανάλογα με τις αποδοχές τους, η μείωση κυμαίνεται σε ποσοστά από 5% μέχρι και 23%.
Ψαλίδι πέφτει σε όλους:
• Νέοι που τώρα ξεκινούν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία θα έχουν «ντε φάκτο» μικρότερη σύνταξη μετά από 35 ή 37 χρόνια εργασίας σε σύγκριση με όσους αποχωρούν σήμερα με τα ίδια χρόνια ασφάλισης.
• Οσοι έχουν ασφαλιστεί από το 1993 και μετά και βγαίνουν στη σύνταξη με 35ετία το 2028 ή με 37ετία το 2030, θα υποστούν κάπως μικρότερη μείωση (ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης που έχουν από το 1993 μέχρι σήμερα).
• Οι παλαιοί -μέχρι το 1992- ασφαλισμένοι θα έχουν επίσης μείωση σύνταξης, σε σχετικά μικρό ποσοστό ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης που τους απομένουν για να αποχωρήσουν. Γι’ αυτό ακριβώς το διάστημα ένα τμήμα της σύνταξης θα υπολογιστεί με τους νέους συντελεστές που προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο.
Κλειδί των αλλαγών που έρχονται είναι οι ασφαλιστικές κατηγορίες, οι συντάξιμες αποδοχές, και οι συντελεστές για τον υπολογισμό της σύνταξης.
Προσωπική άποψη
Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, λαμβανομένου υπόψη του προβλήματος που υπάρχει στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, θεωρώ πως είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και κινείται στα πλαίσια του μνημονίου που υπογράφηκε μεταξύ της «τρόικα» (Ε.Ε,, ΔΝΤ και ΕΚΤ) και της ελληνικής κυβέρνησης όμως επιβάλλεται να υπάρξουν κάποιες διορθώσεις-τροποποιήσεις όπως στο βασικό του άρθρο (3) για τους συντελεστές, διότι έτσι όπως έχει διατυπωθεί οδηγεί σε λάθος υπολογισμούς! Το συγκεκριμένο άρθρο είναι βέβαιο ότι γράφτηκε λάθος, γιατί οδηγεί για παράδειγμα στην προσαύξηση των συντελεστών κατ’ έτος ενώ η πραγματικότητα είναι ότι κάθε συντελεστής είναι σταθερός. Για παράδειγμα 0,7% κάθε χρόνο για τα πρώτα 15 έτη ασφάλισης, (1η κατηγορία) κι επάνω σε αυτό το ποσοστό προστίθεται άλλο ένα 0,02% για τα επόμενα τρία χρόνια, δηλαδή 0,72% για την τριετία από 16 έως 18 έτη ασφάλισης κ.λπ. (και όχι 0,76%).
Σχετικά με τις αλλαγές στον υπολογισμό των συντάξεων «τρόικα» (Ε.Ε,, ΔΝΤ και ΕΚΤ) ζητά να ισχύσουν όχι από το 2018 αλλά από το 2015! Αυτό σημαίνει ότι θα επηρεαστούν άμεσα όσοι βγουν στη σύνταξη από το 2011. Μένει να δούμε ποια χρονολογία θα είναι αυτή που θα εγκριθεί από την «τρόικα» και θα συμπεριληφθεί τελικά στο τελικό νομοσχέδιο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου